از حدود سال 1850 خمیر دندان جایگزین پودر دندان شد در گذشته پودر دندان که معمولا حاوی موادی مانند صابون جوش شیرین و پودر ذغال و نمک بود برای از بین بردن پلاک و جرم دندان استفاده می شد.

اما به مرور با ورود ترکیباتی مثل سدیم لوریل سولفات به عنوان ماده کف کننده وفلورایدبه عنوان قوی ترین ماده ی ضد پوسیدگی خمیر های دندان جای پودر دندان را گرفتند.


خمیر های دندان راحت تر استفاده می شوند و آسیب کمتری به مینای دندان می زنند از طرفی پودرهای دندان نمی توانند حاوی فلوراید باشند و از این جهت کاربرد کمتری در محصولات مرتبط با بهداشت دهان و دندان دارند البته امروزه برخی از افراد تمایل دارند پودر دندان خانگی بدون مواد نگهدارنده و فلوراید بسازند و استفاده کنند اما باید توجه داشت برخی از فرمولاسیون های رایج نه تنها سودی ندارد بلکه بسیار مضر هستند و بلاخص باعث اغز بین رفتن مینای دندان می شوند و مینای دندان که از بین برود هرگز ترمیم نمی شود.

به طور کلی ما دو نوع جرم دندانی داریم جرم های داخلی و خارجی:

  • جرم های داخلی با بافت دندان یکی شده و باعث تغییر رنگ دندان می شود مانند برخی از داروها (تتراسایکلین ها) و یا حتی استفاده زیاد از فلوراید و همچنین پوسیدگی دندان هم نهوعی جرم داخلی ست.
  • تنباکو ، نوشیدنی هایی مثل قهوه و چای و شراب قرمز می توانند جرم های خارجی ایجاد کنند که مثل یک لایه روی سطح دندان قرار گرفته و باعث تغییر رنگ دندان می شوند.

خمیر دندان ها باعث کاهش جرم خارجی و پیشگیری از پوسیدگی دندان می شوند .

انواع خمیر دندان های فاقد فلوراید وجود دارند که مصرف کننده باید در نظر داشته باشد که این خمیر دندان ها مانع از پوسیدگی نمی شوند. 

  • ترکیبات کلی خمیر دندان ها می تواند شامل عوامل کف کننده و فلوراید به عنوان تنها ماده ی مورد تایید FDA برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و عوامل سفید کنده و ضد جرم مانند سدیم بی کربنات یا همان جوش شیرین البته با اندازه ذره ای بسیار کم و در حد بسیار ایمن و سایر ترکیباتی مانند پودر ذغال فعال و ... باشد.
  • خمیر دندان های فاقد سولفات یا همان SLS هم وجود دارند که در افرادی با لثه های حساس مورد استفاده قرار می گیرند.
  • خمیر دندان های حاوی ذغال عموما تاثیر بیشتری نسبت به خمیردندان های سفید کننده رایج ندارند فقط ممکن است کمی به دلیل خاصیت جاذب ذغال از رایحه ی نامطبوع دهان جلوگیری کند.
  • انواعی از خمیر دندان ها برای دندان های حساس هم وجود دارند که حاوی پتاسیم نیترات یا پتاسیم تری فسفات هستند که پایانه های عصبی دندان را مسدود کرده و از انتقال پیام درد ممانعت به عمل می آورند.

در آخر بد نیست اشاره کنیم پودرهای دندانی برای از بین بردن جرم و پلاک دندان از خمیرها موثرترند اما توصیه می کنیم برای پیشگیری از جرم و آسیب به مینای دندان از استعمال دخانیات و مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید و پس از نوشیدن قهوه و چای حتما دهان خود را شستشو دهید و پروسه جرمگیری را در صورت نیاز حتما توسط دندانپزشک انجام دهید.