در عدم حضور آهن عنصری تعداد گلبول های قرمز و اندازه آنها و هم چنین میزان هموگلوبین کاهش می یابد و فرد احساس خستگی می کند.
کم خونی در ایتدا علامت خاصی ندارد زیرا بدن می تواند از ذخایر آهن خود استفاده کند اما زمانی که کمبود آهن بیشتر شود علايم بروز می کنند:
- خستگی و ضعف مفرط
- رنگ پریدگی
- درد قفسه سینه افزایش ضربان قلب و کوتاه شدن تنفس
- سردرد و گیجی
- دست و پاهای سرد
- التهاب و سوزش زبان
- ناخن های شکننده
- تمایل غیر عادی به مواد غیرخوراکی مثل یخ خاک و نشاسته
- اشتهای کم به خصوص در نوزادان و بچه ها
برخی افراد به ابتلا به کم خونی حساس تر هستند مثل:
- خانم های باردار
- خانم هایی که خونریزی قاعدگی شدیدی دارند
- کسانی که گیاه خوارند یا به طور کلی گوشت مصرف نمی کنند
- کسانی که دچار کم کاری تیرویید هستند
- بیماران مبتلا به سرطان و لوپوس و هر بیماری ای که به مغز استخوان آسیب بزند
- بیماران کلیوی و کبدی
- نوزادان و کودکان
و...
علل اصلی ابتلا به کم خونی:
- از دست دادن خون : خانم هایی که خونریزی شدید حین سیکل قاعدگی دارند و کسانی که تحت عمل جراحی با میزان خونریزی زیاد قرار گرفته اند و یا افرادی که به علت زخم های گوارشی خونریزی مزمن دارند وبه طور کلی هر شرایط زمینه ای که منجر به از دست دادن حجم زیاد خون شود.
- کمبود آهن در رژیم غذایی: بدن به طور معمول آهن را از غذای مصرفی می گیرد اگر میزان آهن در غذا کم باشد می تواند منجر به فقر آهن شود
- عدم توانایی در جذب آهن : آهن غذا در روده کوچک جذب می شود و بیماریهای مربوط به روده کوچک می توانند در روند جذب آهن اختلال ایجاد کنند مثل بیماری سلیاک و بیماری های التهابی روده.
- بارداری : بدن بسیاری از بانوان باردار در صورت عدم مصرف مکمل های آهن دچار کمبود این عنصر فلزی می شود چرا که در حین بارداری علاوه بر نیاز بدن مادر آهن کافی برای تولید هموگلوبین جنین نیز مورد نیاز است.
برخی مواد غذایی غنی از آهن هستند و مصرف آنها برای پیش گیری و درمان مفید است:
- انواع گوشت قرمز و سفید
- غذاهای دریایی
- حبوبات
- سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج
- میوه های خشک و آب میوه ها خصوصا آب میوه آلو غنی از آهن است
- نان ها و پاستا هایی که آرد غنی شده با آهن دارند
ویتامین سی باعث افزایش جذب آهن می شود که در مرکبات فلفل دلمه ای توت فرنگی و گوجه فرنگی به وفور یافت می شود.
باید توجه داشته باشید برای کاهش ریسک ابتلا به کم خونی در نوزادان و کودکان در طول سال اول حتما تغذیه با شیر مادر یا شیرهای غنی شده صورت گیرد زیرا شیر گاو نه تنها برای کودکان زیر یک سال مناسب نیست بلکه با جذب آهن هم تداخل ایجاد می کند و به همین جهت پس از شش ما هگی هم توصیه به مصرف حداکثر ۶۰۰ سی سی شیر می شود چراکه بیش از این مقدار با جذب آهن از سایر منابع غذایی تداخل ایجاد می کند .
از خود درمانی با مکمل های حاوی آهن حتما پرهیز کنید و این مکمل ها را دور از دسترس اطفال نگه دارید زیرا آهن در مقادیر زیاد برای بدن بسیار سمی است و در صورت مصرف به مقدار زیاد محرک قوی دستگاه گوارش است و می تواند منجر به عوارض گوارشی بسیار جدی تا حد سوراخ شدگی روده و خونریزی گوارشی شود.
آهن به شکل های مختلفی در مکمل ها وجود دارد.بهترین فراهمی زیستی را فروس فومارات سپس فروس سولفات و در نهایت فروس گلوکونات دارد.
امروزه اشکال جدیدی تحت عنوان آهن های هم HEM که از هموگلوبین گرفته شده اند و جذب بسیار بهتری دارند و هم چنین آهن های لیپوزومال که عوارض گوارشی را تا حد زیادی کاهش داده اند به بازار دارویی مکمل ها راه یافته اند که می توانید از پزشکان و داروسازان اطلاعات کاملی بابت انتخاب نوع مکمل مورد نظرتان به دست آورید.
البته اشکال تزریقی هم موجود هستند که در موارد کم خونی های شدیدتر مورد مصرف دارند.
دیدگاه خود را بنویسید