زمانی که چربی درون سلول های کبدی از 5% بیشتر شود کبد چرب می باشد.
بطور کلی کبد چرب دو دسته بندی اصلی دارد:
- کبد چرب الکلی با وجود اینکه نوشیدن میزان زیاد الکل می تواند منجر به چربی کبد شود ، علت اصلی چربی کبد را باید جای دیگری جستجو کرد.
- کبد چرب غر الکلی بیشتر موارد منجر به کبد چرب در این دسته قرار دارند
کبد چرب غیر الکلی مرحله ابتدایی و قابل بازگشت بیماری کبد است که متاسفانه معمولا به موقع تشخیص داده نمی شود و در طول زمان به التهاب استئاتوهپاتیک یا NASH تبدیل می شود.
NASH با میزان چربی تجمع یافته بیشتر و التهاب و آسیب سلول های کبدی همراه است که می تواند به فیبروز کبدی منجر شود و بافت حاوی اسکار که ناشی از تخریب و مرگ سلول های کبد ی است ایجاد می شود.
کبد چرب غیر الکلی با افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلب،دیابت و کلیه همراه است.
علل ایجاد کبد چرب:
- چاقی معمولا در بدن افراد چاق میزان کمی التهاب وجود دارد که باعث افزایش تجمع چربی در کبد می شود. 30 تا 90% افراد بزرگسال چاق به کبد چرب غیر الکلی مبتلا هستند. متاسفانه این روند در کودکان هم رو به افزایش است.
- چربی اضافی در ناحیه شکم حتی افراد با وزن نرمال که چاقی ناحیه شکمی دارند ممکن است دچار کبد چرب شوند
- مقاومت به انسولین مقاومت به انسولین و سطوح بالای انسولین در خون می تواند به افزایش تجمع چربی در بیماران دیابت نوع II و سندرم متابولیک منجر شود.
- مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مصرف مداوم قندها در مقادیر زیاد باعث افزایش وزن و مقاومت به انسولین می شود.
- مصرف نوشیدنی های قندی مثل سودا و نوشابه های انرژی زا که میزان بالای فروکتوز دارند با افزایش تجمع چربی در سلول های کبدی همراه می باشند.
- اختلال عملکرد دستگاه گوارش و روده ها عدم تعادل میکروبی روده باعث مشکلات جداره روده و نشت روده ای و در نهایت مشکلات کبدی می شود.
- مصرف برخی داروها کورتون ها ، متوترکسات و برخی ضد ویروس ها
علائم کبد چرب
- احساس ضعف و خستگی
- احساس درد خفیف یا سفتی در سمت راست مرکز شکم
- افزایش آنزیم های کبدی AST ALT
- افزایش سطح انسولین
- افزایش میزان تری گلیسرید خون
در صورت عدم تشخیص به موقع و تبدیل شدن به NASH علائم حادتری بروز می کند :
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ
- درد متوسط تا شدید شکم
- رنگ زرد چشم و پوست
کبد چرب ممکن است علائم خفیف و نامحسوس داشته باشد که تنها با تست های خونی و سونو گرافی مشخص می شود اما مرحله NASH علائم بالینی مشخص از جمله درد شکم و تغییر رنگ چشم و پوست دارد.
پیشگیری:
- دستورهای تغذیه ای برای رهایی از کبد چرب و کاهش وزن و پرهیز از اضافه وزن بهترین استراتژی ها برای بازگشت کبد به حالت سالم می باشند. تنها کاهش 500 کالری روزانه و کاهش 8% وزن بدن می تواند اثر بسیار موثری بر چربی کبد داشته باشد.
- قطع کربوهیدرات شایعه ای وجود دارد که برای کاهش چربی کبد باید چربی غذا را کاهش داد اما خوب است بدانید که تنها 16% چربی بدن از چربی مصرفی به دست می آید .26% چربی از تبدیل کربوهیدرات ها حاصل می شود و غذاها و نوشیدنی های غنی از فروکتوز بیشترین سهم را در تولید چربی دارند.
رژیم غذایی مدیترانه ای که حاوی میزان کم کربوهیدرات هستند از محبوب ترین روش های تغذیه ای برای کاهش چربی کبد می باشد.
مواد غذایی موثر در کاهش چربی کبد:
- چربی های غیر اشباع مثل روغن زیتون، آووکادو و مغز بادام ، پسته ، فندق ،بادام هندی و ...
- پروتئین WHEY این پروتئین تا 20% باعث کاهش چربی کبد می شود . به علاوه به کاهش آنزیم های کبدی و فراهم کردن شرایط برای بهبود کبدکمک می کند.
- چای سبز کاتچین های موجود در چای سبز به علت خواص آنتی اکسیدانی قوی به کاهش التهاب ناشی از تجمع چربی در کبد منجر می شود
- فیبرهای محلول شونده مصرف 10-14 گرم از این فیبرها به کاهش چربی کبد و آنزیم های کبدی و افزایش حساسیت به انسولین می انجامد.
ورزش کردن و افزایش فعالیت بدنی فارغ از اینکه منجر به کاهش وزن شود می تواند در کاهش درجه چربی کبد موثر باشد.
تداوم فعالیت بدنی کلید اصلی کاهش چربی کبد است.
مکمل های موثر در درمان کبد چرب:
- گیاه خار مریم یا MILK THISTLE و یا سیلیمارین ماده موثره بسیاری از مکمل های مورد استفاده در کبد چرب است. این گیاه به تنهایی یا در ترکیب با ویتامین E در کاهش مقاومت به انسولین ،التهاب و آسیب کبدی نقش ویژه ای دارد. دوز 250-376 میلی گرم در روز با کاهش چشم گیر درجه کبد چرب همراه بوده است.
- BERBERINE ترکیب گیاهی دیگری است که در کاهش قند خون و سطوح انسولین و کلسترول خون موثر است.500 میلی گرم بربرین سه بار در روز با 52% کاهش چربی کبد همراه بوده است.
- اسیدهای چرب امگا 3 EPAو DHA موجود در روغن ماهی به بهبود 53% کبد چرب در کودکان و بزرگسالان منجر شده . 500-1000 می لی گرم روزانه در بچه ها و 2-4 گرم در بزرگسالان اثربخشی مناسبی را نشان داده است.
- کوآنزیم Q10
- ویتامین D
- زرد چوبه
ویتامین E که با دوز روزانه 800IU بهترین اثر را داشته
و در نهایت هیپوتیروئیدی، هایپر اوریسمی، مصرف دخانیات، بیماری مزمن ریوی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و عفونت هلیکوباکتر پیلوری از علل تحت بررسی و نوظهور بروز کبد چرب هستند.
REFERENCES
دیدگاه خود را بنویسید